เกมเป็นกิจกรรมยอดฮิตที่ไม่ว่าจะเป็นวัยไหนก็ชื่นชอบ เพราะช่วยสร้างความสนุกสนาน และพักสมองจากความเครียด โดยเฉพาะวัยเด็กที่มีความอยากรู้อยากเห็น และชื่นชอบกิจกรรมสนุก ๆ แต่ถ้าคุณพ่อคุณแม่ท่านไหนกังวลว่า การเล่นเกมบนคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ตโฟนอาจส่งผลต่อสุขภาพของลูกน้อย บอร์ดเกมเด็ก ถือเป็นตัวเลือกที่ตอบโจทย์ ใช้พื้นที่ในการเล่นไม่เยอะ แถมสามารถเล่นได้พร้อมหน้าพร้อมตากันทั้งครอบครัวด้วย มาดูกันเพิ่มว่าบอร์ดเกมการศึกษาจะมีข้อดีต่อเด็กได้อย่างไรอีกบ้าง

Content Highlight

• บอร์ดเกม เป็นเกมที่มีลักษณะเฉพาะตัวคือ มีกฎ กติกา และอุปกรณ์เฉพาะเป็นของตัวเอง ยิ่งเกมที่มีระดับความยากสูง ๆ ก็จะยิ่งใช้เวลาเล่นนานและได้ฝึกทักษะเพิ่มมากขึ้นด้วย
• ประโยชน์ของบอร์ดเกมสำหรับเด็ก ได้แก่ ฝึกฝนการทำงานกันเป็นกลุ่ม เพื่อช่วยกันแก้ไขปัญหา ไปจนถึงการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล ด้วยการวางกลยุทธ์เพื่อให้ชนะในแต่ละตา
• ตัวอย่างบอร์ดเกมที่เหมาะสำหรับเล่นกันในครอบครัว เช่น Dixit ฝึกฝนทักษะการเล่าเรื่อง หรือ Magic Labyrinth ฝึกฝนทักษะความจำ

บอร์ดเกม คืออะไร

บอร์ดเกม เป็นเกมกระดานที่มาพร้อมกับกติกาและอุปกรณ์เฉพาะของเกมนั้น ๆ เช่น การ์ด ลูกเต๋า แผนที่ ตัวหมาก หรือเหรียญ ไปจนถึงเนื้อเรื่องที่แตกต่างกัน โดยจำนวนผู้เล่นเริ่มต้นตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป และรูปแบบของบอร์ดเกมก็มีให้เลือกหลากหลาย ตั้งแต่การหาตัวคนร้าย ไปจนถึงการวางแผนต่อสู้กับฝ่ายตรงข้าม ยิ่งเกมยากขึ้นก็จะได้ฝึกฝนการใช้ทักษะต่าง ๆ มากขึ้นด้วย 

ประเภทของบอร์ดเกม มีอะไรบ้าง

• บอร์ดเกมเด็ก เกมกระดานที่ออกแบบมาสำหรับเด็ก เพื่อเสริมสร้างทักษะต่าง ๆ ผ่านการเล่นเกม ซึ่งกติกาและวิธีการเล่นเข้าใจง่าย ไม่ซับซ้อน คุณพ่อคุณแม่สามารถซื้อบอร์ดเกมเด็กมาเล่นร่วมกันกับลูกได้
• บอร์ดเกมสำหรับครอบครัว เป็นบอร์ดเกมที่เหมาะกับการเล่น 2 – 4 คน ซึ่งไม่จำเป็นต้องเล่นกันแค่ในครอบครัวเท่านั้น เพราะออกแบบมาให้เล่นได้กับทุกเพศ ทุกวัย กติกาง่าย ไม่เคยเล่นมาก่อนก็สนุกได้ ตัวอย่างเช่น Table Cooking
• บอร์ดเกมปาร์ตี้ เหมาะกับการเล่นกันในงานสังสรรค์ งานเลี้ยงบริษัท หรือเล่นกับเพื่อนในแก๊ง เพราะต้องใช้ผู้เล่นจำนวนมาก เช่น เกมหมาป่า (Werewolf) ที่ต้องตามหาหมาป่าให้เจอก่อนชาวบ้านจะถูกฆ่าทั้งหมด หรือ Spyfall ตามหาสปายที่แฝงตัวในหมู่คน
• บอร์ดเกมวางแผน เป็นเกมที่ต้องอาศัยการวางกลยุทธ์ ไม่ว่าจะการเก็บการ์ด เก็บแต้ม แม้กระทั่งวางแผนการเดินในแต่ละก้าว เหมาะกับผู้ที่ชื่นชอบการวางแผน เพราะตัวเกมจะมีกติกาที่ซับซ้อนและเล่นยากกว่าบอร์ดประเภทอื่น ๆ เช่น The Settlers of Catan หรือ Pandemic

ประโยชน์ของบอร์ดเกมเด็ก มีอะไรบ้าง 

ข้อดีของการเล่นบอร์ดเกมอย่างแรกคือ ความสนุก จากการได้ฝึกฝนจินตนาการ สวมบทบาทสมมติ และวางแผนเพื่อเอาชนะเกมในแต่ละตา แต่สำหรับบอร์ดเกมที่ออกมาเพื่อเด็กโดยเฉพาะ ไม่ได้มีแค่ความสนุกเท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์อีกมากมายที่ช่วยปลูกฝังทักษะที่จำเป็นต่อการเติบโตในอนาคต ดังนี้

พัฒนา Soft Skill ที่จำเป็นต่อการเติบโต

คุณพ่อคุณแม่อาจไม่รู้ว่าการเล่นบอร์ดเกมช่วยพัฒนาทักษะทางสังคม (Social Skill) ที่จำเป็นต่อการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ให้กับลูกได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็น

• การทำงานกันเป็นทีม เพราะบอร์ดเกมเด็กบางเกมต้องอาศัยการร่วมมือกับคนในทีม เด็กจะได้ฝึกฝนการรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ไปจนถึงทักษะการสื่อสารโต้ตอบกับเพื่อนร่วมเกม
• การแก้ไขปัญหา สำหรับเกมที่มีด่านหรือปริศนาให้แก้ไข เด็ก ๆ จะได้ฝึกการไตร่ตรองและเลือกทางแก้ไขที่ดีที่สุด ช่วยเพิ่มทั้งความมั่นใจและรู้จักการตัดสินใจด้วยตัวเอง

• การวางแผนและคิดวิเคราะห์ เกมที่ต้องอาศัยการวางกลยุทธ์เพื่อให้ได้แต้มหรือเอาชนะอีกฝ่าย จำเป็นต้องวิเคราะห์แนวทางการเล่นของฝ่ายตรงข้าม รวมถึงการวางแผนให้ฝั่งของตัวเองชนะ ช่วยให้เด็ก ๆ สามารถคิดได้เป็นเหตุเป็นผล และมีความรอบคอบในการตัดสินใจมากขึ้นด้วย

ฝึกฝนการควบคุมอารมณ์

การเล่นเกมที่แบ่งออกเป็นสองฝ่าย แน่นอนว่าอาจเกิดความขัดแย้งหรือหัวร้อนกันบ้างเป็นเรื่องปกติ แต่เด็ก ๆ ก็ต้องแยกบอร์ดเกมกับชีวิตจริงให้ออก ดังนั้น พวกเขาจะต้องฝึกฝนการควบคุมอารมณ์ ตั้งแต่ความหงุดหงิด ไปจนถึงความผิดหวังที่ไม่ชนะในตานั้น ๆ เพื่อให้เด็กมีความยืดหยุ่น ไม่ตึงเครียดกับการใช้ชีวิตจนเกินไป

เสริมสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัว

นอกจากบอร์ดเกมเด็กจะช่วยให้เด็ก ๆ ได้ผ่อนคลายจากความเครียดแล้ว ยังช่วยสานความสัมพันธ์ในครอบครัวให้แน่นแฟ้นขึ้น ผ่านการพูดคุย หยอกล้อ วางแผน และสร้างเสียงหัวเราะร่วมกัน จะทำให้ลูกน้อยรู้สึกสบายใจ และอยากมีปฏิสัมพันธ์กับพ่อแม่อยู่เรื่อย ๆ ส่งผลให้ครอบครัวสนิทกันมากขึ้นนั่นเอง

แนะนำ 5 บอร์ดเกมเด็ก เล่นแล้วสนุกกันทั้งครอบครัว

1. Monopoly

Monopoly หรือเกมเศรษฐี สุดยอดบอร์ดเกมเด็กคลาสสิกที่เล่นกันได้ทั้งบ้าน ด้วยกติกาและวิธีเล่นบอร์ดเกมที่เข้าใจง่าย ทุกคนจะได้สมบทบาทเป็นนายหน้าลงทุนซื้อที่ดิน เริ่มต้นเล่นด้วยการแจกเงินจำนวนเท่า ๆ กัน และผลัดกันทอยลูกเต๋า เดินหมากตามจำนวนลูกเต๋าที่ทอยได้ หากเดินไปตกบนที่ดินเปล่าก็สามารถซื้อในราคาที่กำหนดไว้ในฉโนด

ในขณะเดียวกัน หากผู้เล่นท่านอื่นเดินหมากตกลงบนที่ดินของคุณ ก็สามารถเก็บค่าเช่าจากพวกเขาได้ ซึ่งแต่ละที่ดินหรือเมืองจะมีมูลค่าไม่เท่ากัน เมื่อเดินครบกระดานก็จะได้เงินเพิ่ม และหากลงทุนทำโครงการบ้านจัดสรรหรือโรงแรมในที่ดินของตัวเอง ค่าเช่าก็จะแพงขึ้นตามไปด้วย นอกจากนี้ ยังมีการ์ดหรือช่องพิเศษ เพื่อช่วยให้การเล่นเกม Monopoly สนุกยิ่งขึ้น เล่นไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมีใครที่ล้มละลายก่อนเป็นผู้แพ้และใครมีเงินมากที่สุดเป็นผู้ชนะ

• Monopoly เป็นเกมที่เด็ก ๆ จะได้ฝึกการวางกลยุทธ์การซื้อที่ดิน เพราะยิ่งซื้อเมืองมากเท่าไหร่ ก็มีโอกาสจะได้ค่าเช่าจากผู้เล่นคนอื่น ๆ มากขึ้นเท่านั้น รวมไปถึงการจัดสรรเงินที่มีให้คุ้มค่ามากที่สุด 

2. Pandemic

บ้านไหนที่ชื่นชอบเกมที่ต้องวางกลยุทธ์เยอะ ๆ หรือต้องการฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ให้กับลูก ขอแนะนำ เกมโรคระบาด (Pandemic) บอร์ดเกมยอดฮิตสำหรับครอบครัว โดยเนื้อเรื่องของเกมคือ มี 4 โรคร้ายที่ยังไม่มียารักษา และผู้เล่นแต่ละคนจะได้รับบทบาทเป็นผู้เชี่ยวชาญ ได้แก่ นักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ แพทย์สนาม เจ้าหน้าที่วางแผนรับมือสถานการณ์ วิศวกรสนาม เจ้าหน้าที่กักกันโรค และเจ้าหน้าที่ควบคุมเส้นทาง เพื่อค้นหาวิธีการรักษาและป้องกันไม่ให้ไวรัสเหล่านี้แพร่กระจายไปทั่วโลก

ซึ่งหน้าที่ของผู้เล่นทุกคนในเกมคือ การเดินทางไปรักษาผู้ป่วย, สร้างสถานีวิจัย และค้นหายารักษาโรค ซึ่งบอร์ดเกมนี้ออกแบบมาให้ผู้เล่นทุกคนร่วมมือกัน เกมก็ชนะก็ต่อเมื่อสามารถคิดค้นยารักษาโรคได้ครบทั้ง 4 สายพันธุ์ แต่หากมีการแพร่ระบาดครบ 8 ครั้ง หรือมีไวรัส 1 สายพันธุ์ระบาดทั่วโลก หรือการ์ดผู้เล่นหมดเมื่อไหร่ ถือว่าจบเกมทันที

• Pandemic เป็นบอร์ดเกมเด็กสำหรับฝึกทักษะการทำงานร่วมกัน การวางแผนเดินทาง เพื่อวิจัยยาหรือรักษาผู้ป่วย การสื่อสารกับเพื่อนร่วมทีม และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า เมื่อจั่วได้การ์ดการแพร่ระบาดขั้นวิกฤติ เป็นต้น

3. Dixit

ผู้ปกครองคนไหนที่มีเด็กเล็กและกังวลว่า 2 เกมด้านบนอาจจะยากเกินไป Dixit ก็อีกหนึ่งบอร์ดเกมการศึกษาที่เหมาะสำหรับเด็กอายุ 3 – 6 ขวบ โดย Dixit เป็นเกมแนว Storytelling ที่ผู้แต่ละคนจะได้เป็นนักเล่าเรื่องในแต่ละเทิร์น ผลัดกันใบ้ภาพบนไพ่ในมือ ซึ่งจะสื่อสารเป็นคำหนึ่งคำ เพลง หรืออะไรก็ได้ และไม่จำเป็นต้องสื่อถึงภาพตรง ๆ 

หลังจากที่นักเล่าเรื่องบรรยายภาพบนไพ่เสร็จแล้ว ให้ผู้เล่นคนอื่นเลือกการ์ด 1 ใน 6 ใบในมือ ที่คิดว่าใกล้เคียงกับสิ่งที่นักเล่าเรื่องพูดมากที่สุด และส่งให้กับนักเล่าเรื่องโดยห้ามให้คนอื่นเห็นการ์ดที่เลือก จากนั้นนักเล่าเรื่องจะทำการสับการ์ดและหงายขึ้นทั้งหมด เพื่อให้ผู้เล่นที่เหลือทายว่าใบไหนคือการ์ดของนักเล่าเรื่อง ใครทายถูกจะได้รับคะแนนไป ผู้เล่นที่ได้คะแนนสะสมเยอะที่สุดเป็นผู้ชนะ

Dixit เป็นเกมที่ช่วยปลุกทักษะความคิดสร้างสรรค์ในตัวเด็ก สร้างความเพลิดเพลินด้วยกติกาที่ไม่ยุ่งยาก และฝึกไหวพริบในการเดาคำตอบที่ถูกต้องอีกด้วย

4. Magic Labyrinth

มากันที่บอร์ดเกมเด็กเล่นง่าย ๆ ใช้เวลาไม่นานกับ Magic Labyrinth ที่สามารถเล่นได้สูงสุด 4 คน โดยผู้เล่นแต่ละคนรับหน้าที่เป็นพ่อมดน้อย มีภารกิจตามล่าหาของวิเศษในเขาวงกตที่รายล้อมไปด้วยกำแพงล่องหน ตัวหมากจะเป็นแม่เหล็กที่สามารถดูดลูกเหล็กใต้กระดาน ซึ่งกระดานด้านล่างจะมีกำแพงคอยเป็นอุปสรรคในการเก็บของวิเศษ

หากพ่อมดตนใดเดินชนกำแพงล่องหน ลูกเหล็กก็จะหล่นและกลิ้งออกมา ผู้เล่นคนนั้นจะต้องกลับไปยังจุดเริ่มต้นทันที ลองผิดลองถูกไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมีใครที่เก็บของวิเศษได้ครบ 5 ชิ้นก่อนเป็นผู้ชนะไปเลย

• Magic Labyrinth เป็นเกมฝึกฝนความจำ เด็ก ๆ จะต้องคอยจำเส้นทางว่าทางไหนไปได้ และทางไหนที่มีกำแพงล่องหนขวางอยู่ นอกจากนี้ ยังเป็นเกมที่คุณพ่อคุณแม่สามารถเล่นกับลูกได้ทุกวันอีกด้วย

5. Rhino Hero

ปิดท้ายกันด้วยบอร์ดเกมที่เหมาะกับทุกเพศ ทุกวัยอย่าง Rhino Hero เป็นเกมที่ให้ผู้เล่นวนกันสร้างตึกจากการ์ดกำแพงและห้องต่าง ๆ โดยจะแจกการ์ดหลังคาแก่ผู้เล่นทุกคนในจำนวนเท่า ๆ กัน ผลัดกันวางการ์ดห้องก่อนและต่อด้วยหลังคา ซึ่งบนการ์ดหลังคาจะมีรูปแบบแปลนห้องที่ไม่เหมือนกัน เป็นตัว L บ้างหรือตัว V บ้างแตกต่างกันไป เพื่อเพิ่มความยากในการเล่นนั่นเอง

บนไพ่หลังคาก็จะมีสัญลักษณ์ต่าง ๆ คล้ายกับเกม UNO เช่น ลูกศรกลับตาลปัตร ข้ามผู้เล่นคนถัดไป และจั่วการ์ดหลังคาเพิ่ม เป็นต้น และมีตัวละครพิเศษอย่างน้องแรดด้วย ซึ่งหากผู้เล่นคนก่อนหน้าวางการ์ดหลังคาที่มีรูป Rhino ผู้เล่นในตานั้น ๆ จะต้องนำน้องแรดมาวางในห้องที่เรากำลังต่อด้วย ร่วมด้วยช่วยกันสร้างตึกให้สูงขึ้นเรื่อย ๆ โดยเกมจะจบก็ต่อเมื่อตึกถล่ม หรือใครที่การ์ดหลังคาหมดคนแรกก็จะเป็นผู้ชนะ

• Rhino Hero เป็นบอร์ดเกมสำหรับเด็กที่ไม่ได้ใช้กลยุทธ์อะไรมากมาย แต่ต้องวางการ์ดอย่างเบามือ ช่วยฝึกทักษะการเคลื่อนไหวและการผ่อนแรงจากกล้ามเนื้อไปในตัว 

สรุป

ในมุมมองของผู้ใหญ่หลาย ๆ ท่านอาจคิดว่าการเล่นเกมเป็นสิ่งที่ขัดขวางการเรียนรู้ของเด็ก แต่จริง ๆ แล้วหากเราสอนลูกเล่นเกมอย่างถูกวิธี และจัดสรรเวลาให้ชัดเจน ก็จะเป็นทั้งการฝึกวินัยและสร้างความผ่อนคลายให้กับเด็กในแต่ละวัน โดยเฉพาะบอร์ดเกมเด็กที่ออกแบบมาเพื่อฝึกฝนทักษะทางสังคม การคิดวิเคราะห์และการแก้ไขปัญหา จะช่วยส่งเสริมให้เด็กประสบความสำเร็จทั้งด้านการเรียนและการใช้ชีวิตได้อย่างยั่งยืน